SAMBOR II – książę lubiszewsko-tczewski

Źródła historyczne podają, że Sambor II urodził się około 1207-1209 roku, a zmarł 30.12 między 1276 a 1278 rokiem. Był trzecim synem Mściwoja I gdańskiego i Zwinisławy oraz wnukiem Sambora I gdańskiego. Żonaty z Matyldą, córką księcia meklemburskiego Henryka Borzywoja II. Miał córki – królową duńską Małgorzatę, Zwinisławę żonę Dobiesława Odrowąża, Eufemię żonę księcia legnickiego Bolesława II Rogatki, Salomeę księżną inowrocławską, niezamężną Gertrudę oraz syna Sobiesława, który nie dożył wieku dorosłego.

Jego ojciec zmarł przedwcześnie, dlatego opiekę nad nim przejął najstarszy brat Świętopełk. W okolicy dwudziestych urodzin otrzymał od brata dzielnicę lubiszewską, która została wyodrębniona z księstwa świeckiego – wcześniej zarządzanego przez brata Warcisława I, również przedwcześnie zmarłego. Taki obrót spraw niestety doprowadziły do pogorszenia stosunków między braćmi, a to skutkowało późniejszymi wojnami o wpływy.
Sambor w zastanej sytuacji szukał sprzymierzeńców wśród Prusów i Niemców z Meklemburgii, skąd pochodziła jego żona. Zbliżył się też do Krzyżaków i z ich pomocą zawarł z bratem tymczasową ugodę. Nie trwała ona zbyt długo, gdyż w wyniku kolejnej wojny dostał się do niewoli Świętopełka i został skazany na wygnanie.
W odwecie, od 1237 r. wraz z młodszym bratem Raciborem, prowadził kampanię, najeżdżając ziemie najstarszego brata, która ponownie zakończyła się niewolą. Tym razem w efekcie tych działań musiał przysiąc wierność Świętopełkowi. Mimo wielu zwrotów akcji i kolejnych wojen, Sambor konsekwentnie chciał mu odebrać ziemie, co znalazło swój koniec przed sądem kościelnym, a Świętopełk został obłożony klątwą oraz zobligowany do zwrócenia dzielnic braciom.

W 1250 r. po kolejnych walkach i wypędzeniach, ponownie z pomocą przyszli Krzyżacy i w 1252 r. Sambor przystąpił do budowy grodu w Tczewie. W 1260 r. na mocy prawa lubeckiego założył miasto Tczew. Dwa lata wcześniej ufundował klasztor cysterski w Pogódkach, jednakże ten ruch doprowadził do konfliktu z cystersami z Oliwy oraz joannitami. Naraził się na gniew Kościoła, a to w konsekwencji zakończyło się klątwą sędziów papieskich oraz nałożeniem interdyktu w 1267 r.
Kolejne 4 lata przyniosły dalsze konflikty z rodziną – Warcisławem II oraz Mściwojem II. W takiej sytuacji schronił się u zięcia w Inowrocławiu. Prowadził rozmowy polityczne z Krzyżakami, liczył na ich pomoc, w zamian zapisał im ziemię gniewską. Niestety nie doczekał się pomocy.
Swoje ostatnie dni spędził u córki Salomei, również w Inowrocławiu, gdzie zmarł.

Na podstawie hasła ze Słownika władców polskich, Wydawnictwo Poznańskie 1999, pod red. Józefa Dobosza.